Mỗi dạng đồ thị nói trên thì đều có những ưu/nhược điểm riêng trong phân tích biến động, dự đoán xu thế của thị trường. Tuy nhiên, hiện nay đồ thị nến đang được sử dụng phổ biến nhất, trong cả chứng khoán, forex lẫn tiền điện tử.

Biểu đồ nến được phát minh vào thế kỉ 18 bởi thương gia bán gao người Nhật Munehisa Homma được sử dụng để phân tích giá gạo của thị trường cho nên mô hình nến còn được gọi là mô hình nến Nhật.

Mô hình nến Nhật chỉ thực sự được ứng dụng mạnh khi một người châu Âu có tên là “Steve Nison” đã “khám phá” kỹ thuật này của người Nhật và gọi nó là “Japanese Candlestick”. Ông đã có công lớn nghiên cứu với Candlestick và bắt đầu viết về nó. Phương pháp phân tích kỹ thuật này đã bắt đầu phổ biến vào những năm 90, đến bây giờ nó đã được sử dụng phổ biến nhất, trong cả chứng khoán, forex lẫn thị trường tiền điện tử bây giờ.

Giá trong một phiên giao dịch là gì ?

Phiên giao dịch là gì ? nói nôm na cho bạn dễ hình dung thì nó như giá cả trong 1 phiên chợ vậy ngày hôm nay giá mặt hàng là 1$ nhưng ngày hôm sau giá là 1.2$, tháng sau là 2$ chẳng hạn. trong bài viết này bạn hiểu phiên giao dịch trong tiền điện tử có thể là 5 phút, 15 phút, 30 phút, 1 giờ, 1 ngày, 1 tháng, 1 năm…. tùy vào thời điểm mà bạn chọn.

Giá trong phiên giao dịch cũng chính là nội dung chủ yếu mà mọi loại biểu đồ hướng đến, trong đó có biểu đồ nến. Mức giá thể hiện sự liên hệ giữa người mua và người bán.

Đó là giá trị mà tại đó một người muốn mua và một người muốn bán. Họ mua và bán dựa trên sự mong đợi của họ vào sự biến động giá cả trong tương lai. Nếu họ mong đợi giá trong tương lai sẽ tăng, họ mua vào, ngược lại họ sẽ bán ra.

Có các mức giá bạn cần biết:

Giá mở cửa : Là mức giá giao dịch mua, bán đầu tiên trong phiên giao dịch.
Giá đóng cửa: Là mức giá giao dịch mua, bán cuối cùng trong phiên giao dịch đó là phiên chốt giá. Đây là mức giá có ý nghĩa quan trọng nhất và được sử dụng nhiều nhất trong phân tích kĩ thuật.
Giá thấp nhất: Là mức giá thấp nhất trong phiên giao dịch.
Giá cao nhất: Là mức giá cao nhất trong phiên giao dịch.

Như hình trên, Bạn có thể thấy, một cây nến tiêu chuẩn gồm 2 phần: thân nến và bóng nến. Khi giá đóng cửa cao hơn giá mở cửa thì được gọi là nến tăng (màu xanh) còn ngược lại giá đóng cửa thấp hơn giá mở cửa được gọi là nến giảm (màu đỏ). Ngoài ra bạn còn cần chú ý đến bóng nến, phần trên cùng (CAO) sẽ là giá cao nhất, ngược lại phần bóng nến (THẤP) là phần giá thấp nhất. Không phải bất kỳ cây nến nào cũng có đầy đủ cả thân nến và bóng nến, nhưng với những cây nến kỳ dị, thiếu tiêu chuẩn lại mang nhiều ý nghĩa dự báo xu hướng tương lai. Sau đây mình sẽ giới thiệu với các bạn các dạng nến ( có khoảng hơn chục loại nến ) cơ bản được dùng nhiều nhất .

Các dạng thường được sử dụng

Nến spining top

Đặc điểm của nến Spining Top :

• Thân nến ngắn và đuôi dài ( bóng nến dài ) bạn có thể xem hình vẽ
• Biểu thị sự trung lập của thị trường
• Không có dấu hiệu đảo chiều

Phân tích kĩ thuật :

Thân nến của Spining Top ngắn, cho thấy sự chênh lệch giữa giá đóng cửa và giá mở cửa là không nhiều. Bóng nến dài cho thấy sau khi đạt giá cao nhất/thấp nhất (trong phiên giao dịch) thì giá đã “hồi lại” khá nhiều.

Do đó khi spining top xuất hiện thì chỉ cho thấy sự trung lập, lưỡng lự của nhà đầu tư. Bạn không nên đưa ra quyết định mua hoặc bán vào thời điểm này.

Nến Hammer (nến búa) & Hangingman (nến treo cổ)

Đặc điểm của nến Hammer & Hangingman :

• Có thân nến nhỏ ( hoặc có thể rỗng ) bạn có thể xem hình vẽ
• Không có bóng nến trên, bóng nến dưới dài, gấp 1 vài  lần thân nến hoặc hơn
• Tùy vào việc xuất hiện ở đâu mà nó có tên gọi khác nhau. Nếu xuất hiện ở đáy xu hướng giảm thì là nến búa Hammer, nếu xuất hiện ở đỉnh xu hướng tăng thì là nến treo cổ Hangingman. Chú ý : Trong hình vẽ mình vẽ minh họa 2 màu chứ không có nghĩa nhất thiết nến Hammer phải là màu xanh, nến Hangingman phải là màu đỏ. Việc gọi tên nó chỉ phụ thuộc vào vị trí, không phụ thuộc vào việc là nến tăng hay nến giảm.
• Dự báo hoặc xác nhận sự suy yếu, đảo chiều của thị trường.

Phân tích kĩ thuật :

Nến Hammer (xuất hiện ở đáy một xu hướng giảm).

Sau khi thị trường giảm mạnh, nến búa Hammer xuất hiện báo hiệu sự thắng thế của áp lực mua. Giá đóng cửa bị đẩy lên sát với giá mở cửa cho thấy nhà đầu tư đã bắt đầu mua vào mạnh.

Bóng nến dưới dài cho thấy khoảng cách giữa giá thấp nhất với giá mở cửa, giá đóng cửa và giá cao nhất lớn. Điều này báo hiệu thị trường đã mua vào và đẩy giá lên.

Nến Hangingman (xuất hiện ở đỉnh xu hướng tăng).

Sau khi thị trường tăng mạnh, nến treo cổ Hangingman xuất hiện báo hiệu sự thắng thế của áp lực bán. Giá đóng cửa bị đẩy sát với giá mở cửa cho thấy lực mua đã thực sự mất đà trong phiên giao dịch nhà đầu tư đã bắt đầu bán mạnh.

Bóng nến dưới càng dài hơn, bóng nến trên càng ngắn hơn và thân càng nhỏ hơn thì mô hình Hangingman càng hiệu quả hơn và sẽ nghiêng về chiều hướng giảm mạnh nếu thân nến của Hangingman là giảm (màu đỏ) điều này báo hiệu thị trường bắt đầu giảm.

Nến Inverted hammer & Shooting star

Đặc điểm của nến Invert Hammer& Shooting Start :

• Có thân nến nhỏ ( hoặc có thể rỗng ) bạn có thể xem hình vẽ
• Không có bóng nến dưới, bóng nến trên dài, gấp 1 vài  lần thân nến hoặc hơn
• Tùy vào việc xuất hiện ở đâu mà nó có tên gọi khác nhau. Nếu xuất hiện ở đáy xu hướng giảm thì là nến búa ngược Invested Hammer, nếu xuất hiện ở đỉnh xu hướng tăng thì là nến sao băng Shooting star.
• Dự báo sự đảo chiều của xu hướng

Phân tích kĩ thuật :

Phân tích dạng nến này cũng tương tự như dạng Hammer ở trên. Tuy nhiên bạn cần lưu ý rằng dạng nến này chỉ báo hiệu, mang tính chất dự đoán chứ không xác nhận.

Nến Marubozu

Nến Marubozu

Đặc điểm của nến Marubozu:

• Marubozu là nến cường lực, không có bóng nến ( giá mở cửa và giá đóng cửa trùng với giá thấp nhất và giá cao nhất ). 
• Thể hiện lực mua hoặc bán mạnh.
• Thường xuất hiện trong thị trường tăng giá/giảm giá mạnh hoặc khi lực mua/lực bán tăng đột biến.
• Khi ba cây nến marubozu liên tiếp xuất hiện, báo hiệu xu hướng lên/xuống mạnh.

Phân tích kỹ thuật:

Như các bạn có thể thấy, nến marubozu có thân nến dài. Điều này cho thấy có sự tăng giá/giảm giá mạnh (giá mở cửa và đóng cửa cách xa nhau). Bên cạnh đó, marubozu không có bóng nến. Điều này có nghĩa là giá thấp nhất/giá cao nhất trùng với giá mở cửa và giá đóng cửa.

Điều này cho thấy không có sự do dự của nhà đầu tư. Kết thúc chu kỳ giá, giá đóng cửa không quay đầu mà trùng ngay với giá cao nhất/thấp nhất.

Một nến xanh Marubozu giá mở cửa trùng với giá thấp nhất và giá đóng cửa trùng với giá cao nhất. Đây là một nến rất “bullish” hay thể hiện xu hướng đi lên mạnh mẽ, người mua hoàn toàn chiếm vị thế so với những người bán. Đây thường là thời điểm bắt đầu của một xu hướng đi lên của thị trường.

Một nến đỏ Marubozu giá mở cửa trùng với giá cao nhất, và giá đóng cửa trùng với giá thấp nhất. Đây là một nến rất “bearish” hay thể hiện xu hướng đi xuống mạnh mẽ, người bán hoàn toàn chiếm ưu thế so với người mua. Đây thường là thời điểm bắt đầu của một xu hướng đi xuống của thị trường.

Nến Doji

Các mô hình nến doji

Có 4 loại nến Doji tùy vào hình dạng của chúng như hình trên :

 

• Doji chân dài (Long – Legged Doji): Có bóng trên và bóng dưới rất dài.
• Doji chuồn chuồn (Dragonfly Doji): Không có bóng nến trên hoặc bóng nên trên rất ngắn, bóng dưới dài. Giá thấp nhất thấp hơn rất nhiều so với giá cao nhất, giá mở cửa và giá đóng cửa.
• Doji bia mộ (Gravestone Doji): Có bóng trên dài, không có bóng dưới hoặc rất ngắn. Giá thấp nhất, giá mở cửa và giá đóng cửa trùng nhau. 
• Doji sao trời:bóng trên, bóng dưới ngắn, tạo thành hình chữ thập nhỏ.

Mình sẽ đi vào cụ thể từng loại nến Doji và vai trò của chúng

Nến doji chân dài

Trên hình vẽ, mình minh họa cho các bạn thấy trường hợp Doji chân dài xuất hiện ở đỉnh sau một loạt nến xanh.

Trong một xu hướng tăng giá uptrend, khi Doji chân dài xuất hiện báo hiệu sự lưỡng lự của nhà đầu tư. Lúc này giá đóng cửa trở về đúng bằng giá mở cửa sau khi đã tăng lên cao (bóng nến trên dài). Các nhà đầu tư nghĩ rằng giá bây giờ đã cao, không thể tăng mạnh hơn nữa do đó giá đóng cửa có sự hồi lại.

Tuy nhiên, chỉ riêng việc Doji chân dài xuất hiện không đủ để bạn đưa ra quyết định. Hãy đợi cây nến tiếp theo như là một sự xác nhận. Như trong hình, nến đỏ đã xuất hiện và vượt qua giá thấp nhất của Doji chân dài (đường hỗ trợ). Điều này xác nhận sự đảo chiều của thị trường. Nếu như volume giao dịch trường hợp này tăng mạnh, sự đảo chiều càng chắc chắn.

Bạn phải lưu ý rằng, cần sự xác nhận của nến tiếp theo. Và cây nến đó phải vượt mức giá thấp nhất của Doji chân dài.

Tương tự đối với trường hợp Doji chân dài xuất hiện tại đáy. Bạn lưu ý cần sự xác nhận vượt quá đường kháng cự cũng như kết hợp với các chỉ báo khác để đưa ra quyết định mua vào một cách chính xác.

Nến doji chuồn chuồn

Trong một xu hướng giảm, khi nến Doji chuồn chuồn xuất hiện, nó thể hiện cho việc lực mua tăng đột ngột. Áp lực mua thắng thế, cho nên sau khi giá chạm giá thấp nhất thì bị đẩy lên. Chính vì vậy, giá đóng cửa trở lại bằng với giá cao nhất.

Tiếp theo, khi cây nến tiếp theo xuất hiện và xác nhận bằng việc phá vỡ kháng cự tại mức giá đóng cửa, cho thấy khả năng cao đảo chiều. Đây là thời điểm tốt để bạn mua vào.

Nến doji bia mộ

Có thể thấy nến Doji bia mộ sẽ là trường hợp ngược lại của nến Doji chuồn chuồn.

Trong một xu hướng tăng, khi nến Doji bia mộ xuất hiện thì cho thấy lực bán đã tăng mạnh. Giá đóng cửa lúc này bị đẩy về trùng với giá thấp nhất. Tuy nhiên tương tự như những trường hợp Doji khác, bạn cần cân nhắc theo dõi tiếp diễn biến, đợi xác nhận của thị trường.
Nếu cây nến tiếp theo giảm mạnh qua ngưỡng kháng cự tại mức giá đóng cửa của Doji bia mộ, cho thấy khả năng cao thị trường sẽ đảo chiều. Đây là thời điểm tốt để bạn chốt lời, bán ra.

Nến doji sao trời

Doji sao trời là dạng nến doji khá hiếm xuất hiện. Do đó khi nó xuất hiện thì giá trị sử dụng thường rất lớn. Như hình trên, trong một xu hướng tăng, Doji sao trời xuất hiện và tạo khoảng cách với cây nến liền trước (khoảng cách này được tính bởi khoảng cách giữa 2 mức giá đóng cửa).

Lưu ý: khoảng cách này cho thấy sự tăng giá mạnh, với bước “nhảy giá”. Tuy nhiên, sau đó nhà đầu tư lại lưỡng lự và kết quả là giá đóng cửa trở về mức ban đầu.

Tiếp theo đó, khi nến đỏ xuất hiện và vượt quá mức kháng cứ (giá đóng cửa của cây nến xanh liền trước) thì chính thức xác nhận khả năng đảo chiều lớn.

Lưu ý: Khoảng cách càng lớn, xác nhận đảo chiều càng có giá trị.

Mô hình 3 nến tăng hoặc giảm

Mô hình 3 nến tăng ( Bullish 3 Method Formation ), mô hình 3 nến giảm ( Bearish 3 Method Formation )

Đặc điểm của nến Bearish 3 Method Formation:

• Sau 1 thân nến đỏ dài là 3 nến xanh nhỏ, nằm trong thân nến đỏ trước.
• Tiếp theo là một nến đỏ dài khác.
• Cho thấy sự tiếp tục của xu hướng giảm

Phân tích kỹ thuật :

Sau 1 nến đỏ giảm dài, thị trường đã có sự hồi phục bằng 3 nến xanh liên tục. Tuy nhiên sự hồi phục này yếu và không vượt ra khỏi được mức giá mở cửa của nến đỏ trước.

Tiếp theo lại tiếp tục xuất hiện 1 nến đỏ dài khác. Điều này có nghĩa là sự hồi phục chỉ là tạm thời, xu hướng giảm vẫn tiếp tục.

Tương tự là mẫu hình Bullish 3 Method Formation/Mẫu hình 3 nến tăng: bạn phân tích như trên. xu hướng này là tăng.